Als je actief bent op Instagram, persoonlijk maar ook zakelijk, heb je te maken met auteursrecht en eigendomsrecht. Internet, social media en auteursrecht hebben namelijk meer met elkaar te maken dan je denkt. De regels voor auteurs- en portretrecht gelden ook op internet en social media en gaan niet alleen over geschreven tekst; foto’s vallen hier ook onder. Je kunt niet zomaar een foto zonder toestemming van de fotograaf op je Instagram zetten!
Om te voorkomen dat je – al dan niet per ongeluk – de fout in gaat en inbreuk maakt op auteursrecht, heb ik hier voorbeelden van hoe het wel en niet werkt. Uiteraard, bij twijfel geldt altijd: niet posten!
In het kort: op iedere foto op Instagram is automatisch auteursrecht en eigendomsrecht van toepassing. De wet maakt geen verschil tussen een foto van een beroemde fotograaf of de snapshot van een kat, gemaakt door je tante.
Auteursrecht (oftewel copyright):
”Het auteursrecht is het uitsluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.” (Artikel 1 Auteurswet)
Intellectueel eigendomsrecht (ook wel bekend als Intellectual Propertyright):
Auteursrecht blijft voor altijd bij de maker van een foto, maar de eigendomsrechten kunnen bij iemand anders liggen, bijvoorbeeld een fotograaf die zijn werk verkoopt. Het auteursrecht is nog altijd van de fotograaf, maar de koper heeft het eigendomsrecht en kan dus de foto gebruiken en plaatsen op Instagram (of elders).
Hoe werkt dat dan op Instagram?
Doen: Je ziet online prachtige foto’s die iemand heeft gemaakt van de gebakjes in je lunchroom. Je vraagt de fotograaf om toestemming om deze te mogen posten op Instagram en die heb je gekregen. Vervolgens post je de foto(s) en vermeld je ook de fotograaf in de post met een link naar zijn/haar profiel.
Niet doen: Je vindt een foto online ‘ergens op het internet’ van een willekeurig paard en post deze op Instagram, met een reclame tekst. Niet doen. Op deze manier schendt je niet alleen het auteursrecht maar ook het eigendomsrecht en de foto kan verwijderd worden als de maker/eigenaar een klacht indient bij Instagram.
Twijfelachtig: In jouw lunchroom heeft een medewerker foto’s gemaakt van de gebakjes en op Instagram gepost, jij hebt de foto’s ook gebruikt. De medewerker heeft ontslag genomen en eist nu dat je hem/haar vermeldt in alle postings én wil ook betaald worden voor de foto’s. Voor wat betreft het eigendomsrecht is dit geen issue: de foto’s waren immers gemaakt tijdens het dienstverband en het was onderdeel van de werkzaamheden, dus je kunt het eigendomsrecht bewijzen. Het auteursrecht is echter wel van de ex-medewerker, dus zul je inderdaad aan naamsvermelding moeten doen bij toekomstig gebruik van de foto’s.
Het beste is eigenlijk om altijd zelfgemaakte foto’s te posten, op die manier voorkom je eventuele strubbelingen over auteurs- en/of eigendomsrecht!
Kun je wel meer tips en handvatten gebruiken over het posten op Instagram? Download dan onze gratis Instagram Guidelines!